Mentionsy

204. Opowieści krajobrazu - dr Piotr Kubkowski

Wykład Piotra Kubkowskiego o krajoznawstwie polskim przełomu XIX i XX wieku [20 grudnia 2020]

O krajoznawstwie polskim przełomu XIX i XX wieku opowiada dr Piotr Kubkowski (kulturoznawca, historyk kultury, badacz historii sportu i podróży, adiunkt w Instytucie Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego).Krajoznawstwo – ruch powstały w końcu dziewiętnastego roku jako uzupełnienie wiedzy akademickiej. Dzięki swojej otwartości i dostępności miał wielu aktywnych propagatorów.
Początki krajoznawstwa polskiego łączy się z powstaniem Towarzystwa Tatrzańskiego w roku 1873. Ale jego największy rozwój jest związany z Polskim Towarzystwem Krajoznawczym założonym w 1906 roku przez Aleksandra Janowskiego, Kazimierza Kulwiecia, Zygmunta Glogera, Mikołaja Wisznickiego.
Działalność obserwacyjna i dokumentacyjna w terenie pełnić miała rolę służebną i dopełniającą wobec geografii, historii, przyrody, czy wreszcie etnografii. Krajoznawstwo dla jego twórców oznaczało emocjonalne obcowanie z krajobrazem w trakcie auto refleksyjnych podróży po kraju. Zadaniem krajoznawstwa było ustalanie reguł przynależności, budowanie tożsamości narodowej co do treści i symboli, inspirowanie praktyk turystycznych i udostępnianie szerokim rzeszom obywateli.
Ważnym elementem krajoznawstwa jest propagowanie idei ojcowizny, czy też swojszczyzny. Dlatego często PTK nazywane było nieformalnym ministerstwem polskości.

Tytuł mojego wystąpienia brzmi opowieści krajobrazu o krajoznawstwie polskim przełomu XIX i XX wieku. I to wystąpienie odnosi się do moich niedawno podjętych badań, badań poświęconych właśnie krajoznawstwu. Krajoznawstwo to termin oczywiście polski, ale znajdziemy pokrewne rosyjskie krajewiedzenie, ukraińskie krajeznawstwo, czeska wlastiveda, niemieckie Heimatkunde, Wiedisch, Wandkentnisch. Krajeznawstwo było formą wytwarzania wiedzy typową dla Europy Środkowej i Wschodniej. I oczywiści...